زیست عشایر سیار است و قالب خدمات کتابخانه ای به آنها هم باید سیار باشد - وبلاگ وردپرسکارا

به گزارش وبلاگ وردپرسکارا، به گزارش خبرنگار خبرنگاران در فارس، سومین جلسه از سلسله نشست های مجازی راه آبادی با موضوع دسترس پذیری دانش در جوامع عشایری شامگاه سه شنبه 13 آبان ماه 1399 این بار با عنوان گسترش کتاب و کتابخوانی در جامعه عشایری و با استقبال کتابداران، مسئولان و علاقمندان به حوزه کتاب برگزار شد.

این جلسه که در بستر اسکای روم و به میزبانی شیراز، پایتخت کتاب ایران برگزار شد، با صحبت های سیاوش احمدی میرقائد، مدیرکل دفتر ساماندهی و هماهنگی سازمان امور عشایر کشور؛ منوچهر کیانی، نویسنده و پژوهشگر حوزه عشایر؛ علی منصوری، مدیر گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه اصفهان و ارائه تجربیاتی از مناطق عشایری تمندرکوه فرسش استان لرستان و روستای جایدشت از استان فارس همراه بود.

ارائه خدمات کتابخوانی به عشایر در فارس شروع شده است

مدیرکل کتابخانه های عمومی استان فارس در این دیدار با اشاره به اینکه سومین نشست از سلسله نشست های راه آبادی به موضوع تخصصی عشایر اختصاص یافته است، گفت: از دو سال گذشته فارس به عنوان پایلوت در حوزه کتابخوانی عشایر انتخاب و طرح هایی برای ارائه خدمات کتابخوانی به عشایر در کتابخانه های عمومی این استان شروع شد.

روح الله منوچهری با اشاره به اقدامات در حوزه عشایر اضافه نمود: ویژه برنامه ایل هم می خواند، نشست کتابخوان عشایر و طرح سفیر کتاب که مهم ترین برنامه کتابخانه ها در حوزه عشایر است با استقبال بسیار خوب عشایر همراه بوده است.

دستگاه های فرهنگی در حوزه عشایر سیاست گذاری داشته باشند

مدیرکل دفتر ساماندهی و هماهنگی سازمان امور عشایر کشور نیز در این نشست با تأکید بر نقش جامعه عشایری در تولید و اقتصاد، گفت: جامعه عشایری ایران با جمعیت یک میلیون و صد هزار نفری از نظر فرهنگی حافظ میراث گذشته کشور است و اگر سبک زندگی این مردم نباشد، فرهنگ ملی ما هم به فراموشی سپرده می شود.

سیاوش احمدی میرقائد با بیان اینکه عشایر، 30 درصد دام، 35 درصد صنایع دستی و 25 درصد گوشت قرمز جامعه را تامین می کنند، توجه به امور فرهنگی، آموزشی و علمی عشایر را در رشد اقتصاد و تولید در کشور موثر دانست و گفت: علی رغم توانمندی های این بخش از جامعه و اقدامات زیربنایی که بعد از انقلاب اسلامی در راستای توسعه فرهنگی و اجتماعی اجرا شده است، عشایر در حوزه فرهنگ آنچنان که باید مورد توجه نبوده و شرایط آنها مطلوب نیست. عمده شاخص های توسعه فرهنگی عشایر زیر 10 درصد است و این برای کشوری که انقلاب آن فرهنگی بوده، مناسب نیست.

وی بیان کرد: سازمان امور عشایر کشور از سال 93 طرح هایی را برای توسعه فرهنگی و بهداشتی و اقتصادی عشایر در دستور کار دارد که خوشبختانه طرح خدمات فرهنگی و مذهبی و ارتقای سواد و مهارت عشایر به تصویب هیأت وزیران رسیده است. در این طرح ها به دنبال توسعه متوازن هستیم تا اقدامات پراکنده خارج شده و برنامه عملیاتی باشد. در این برنامه، 18 دستگاه از جمله نهاد کتابخانه های عمومی وظایفی دارند.

مدیرکل دفتر ساماندهی و هماهنگی سازمان امور عشایر کشور با بیان اینکه اقداماتی که در این حوزه اجرا شده است، کافی نیست، گفت: برنامه هایی با موضوع عشایر در کشور برگزار می شود که بیشتر قائم به شخص است و هنوز دستگاه ها سیاست گذاری لازم را در این خصوص انجام ندادند.

کتابخانه های عمومی متولی ثبت و ضبط فرهنگ عشایر شود

در ادامه این نشست، علی منصوری، مدیرگروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه اصفهان، با اشاره به نقش کتاب در جامعه عشایری، گفت: اعتقاد به نیاز به کتاب و کتاب خوانی برای عشایر، اهمیت بسزایی در اقدام در این زمینه برای عشایر دارد. در جامعه عشایری علاوه بر بچه ها باید به کتابخوانی بزرگسالان هم توجه شود.

وی بیان کرد: جامعه عشایری بسیار سیار است و قالب خدمات که برای آنها در نظر می گیریم باید سیار باشد. در جامعه عشایری تجربیات بسیار ارزشمندی است که نسل به نسل منتقل می شود. نیاز هست که در این جامعه دانش عملیاتی شده و تجربیات آنها در نظر گرفته شود تا اطلاعاتی در اختیار آنها قرار گیرد که حاصل تلفیق تجرییات آنها با دانش و فناوری جدید است.

این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه جامعه عشایری به عنوان جامعه خاص در نظر گرفته و برای آن سیاست گذاری و برنامه ریزی شود، گفت: کتابخانه های عمومی به عنوان متولی اصلی توسعه دانش و فرهنگ در کشور به صورت ویژه به حوزه عشایر توجه کند؛ این نهاد می تواند بخش ویژه عشایر را در مجموعه خود ایجاد کند و پس از شناسایی و مستندسازی تجربیات عشایر و بررسی اقداماتی که تا به امروز اجرا شده، برای ترویج کتابخوان در این حوزه سیاست گذاری کند.

منصوری با اشاره به اینکه روستا را نباید با جامعه عشایری یکی کرد، گفت: در این صورت توجه به جامعه روستایی بیشتر از عشایر شده و به نیازهای عشایر درست رسیدگی نمی شود. عشایر نیاز خاص خود را دارد و باید زیرساخت های قانونی را فراهم کنیم. اگر اطلاعات در اختیار عشایر قرار گیرد، از آن استقبال می شود و برای توسعه جامعه کمک می کنند.

کتاب لازمه عشایر به عنوان مردمانی خودکفاست

منوچهر کیانی، نویسنده و پژوهشگر حوزه عشایر استان فارس نیز در ادامه این دیدار بیان کرد: کتاب برای عشایر که سال ها به عنوان مردم خودکفا و تولیدکنندگان نیازهای مردم شهر زحمت کشیده اند، لازم است. آنها باید کتاب داشته باشند تا بدانند و پیشرفت کنند و خدمات را بیشتر از آنچه امروز انجام می دهند، برای مملکت خود انجام دهند. بچه های عشایر نیاز به کتاب دارند تا ذهن و باورشان عوض شود.

وی که سال ها به عنوان آموزگار در جامعه عشایری خدمت کرده است، با اشاره به محرومیت عشایر در حوزه فرهنگی، گفت: متاسفانه در حوزه توسعه فرهنگی عشایر هیچ کاری صورت نگرفته است.

این عضو مفاخر استان فارس با اشاره به خدمات آموزش و پرورش عشایر گفت: تعلیمات عشایر یک ابتکار بود؛ استعدادهای فراگیر بچه ها عشایر تا آن زمان به هدر می رفت، با آمدن یک چادر سفید، معلمی زحمتکش و تخته سیاه رنگ و بویی دیگر گرفت و شکوفا شد. این ابتکار سال ها ادامه داشت و دستگاه آموزشی بیش از 15 هزار معلم و 10 هزار متخصص از میان مردم عشایر تربیت کرد.

خالق کتاب سیه چادرها در ادامه ضمن قددرانی از تلاش های کتابخانه در حوزه ترویج کتابخوانی عشایر شرح داد: اگر کتابخانه های عمومی این حرکت بزرگ را که برای کتابخوانی در عشایر شروع کردند، ادامه دهند و این کار متوقف نشود، جامعه عشایری سپاسگزار آنها خواهد بود.

یادآور می شود، در ادامه این دیدار جابر اسدی مجری ترویج خدمات کتابخوانی در منطقه تمندرکوه فرسش استان لرستان و محمدحسین بهرامیان کتابدار کتابخانه اباعبدالله الحسین روستای جایدشت فارس به ارائه تجربیات خود در این حوزه پرداختند.