چرا احساس بدی دارم؟ - وبلاگ وردپرسکارا

به گزارش وبلاگ وردپرسکارا، راندولف ام. نسه پزشک، دانشمند و نویسنده مشهور آمریکایی در کتاب دلایل خوب برای احساس های بد، دیدگاه های روانشناسی تکاملی را برای شما توضیح می دهد تا ریشه های مسائل روانی را از این زاویه نیز بسنجید.

راندولف ام. نسه (Randolph M. Nesse) اولین بار که پی برد زیست شناسیِ تکاملی می تواند تفسیرهای تازهی از اختلالات روانی به دست دهد، بلافاصله تصمیم به نوشتن کتاب دلایل خوب برای احساس های بد (Good reasons for bad feelings) گرفت. اما به زودی برایش روشن شد سؤالی که ابتدا باید به آن پاسخ داده گردد این است: چرا بدن انسان در مقابل بیماری ها و احساسات درونی آسیب پذیر است؟. تمرکز حرفه ایِ او همیشه بر دو محور راسخ است: یاری به بیمارانش که از اختلالات روانی رنج می برند و نزدیک کردن هرچه بیشتر زیست شناسی تکاملی و علم پزشکی؛ دو رسالتی که ارتباطی تنگاتنگ با هم دارند.

روان پزشکی تکاملی یک روش درمانی خاص نیست و متخصصین در سایر رشته های سلامت روانی نیز گاهی از دیدگاه تکاملی بهره می گیرند. توصیفی دقیق تر می تواند به این شکل باشد: استفاده از اصول زیست شناسی تکاملی برای بهبود درک ما از اختلالات روانی و ارائه روش های درمانی بهتر در حوزه های روان پزشکی، روان شناسی بالینی، خدمات اجتماعی، پرستاری و سایر حرفه ها. اما این عبارت بیش از میزان ثقیل است و در دهان نمی چرخد. بنابراین، کتاب حاضر گزارشی است از حیطه روان پزشکی تکاملی با دیدی جامع.

مهم ترین و اساسی ترین نکته این است که تکامل می تواند ریشه های ظرفیت خارق العاده ما برای عشق و محبت و نیکی را شرح دهد و همین طور به این پرسش پاسخ دهد که چرا بهای این احساسات ارزشمند رنج، احساس گناه و اهمیت دادن به این نکته است که دیگران درباره ما چگونه فکر می نمایند.

پاسخ های احتمالی که در این کتاب ارائه شده، تنها حکم مثال و نمونه دارد، نه نتیجه گیری قطعی. ممکن است عدم صحت برخی از آن ها بعدها به اثبات برسد. اما تا زمانی که ایده های تازه به محک آزمایش گذاشته می شوند، چنین امری در مراحل اولیه حیاتِ یک حیطه مطالعاتیِ تازه نباید باعث ناامیدی و سرخوردگی گردد. همان طور که داروین گفته: دیدگاه های نادرست، تا زمانی که دلایلی برای حمایت از آن ها ارائه گردد، آسیب چندانی ندارند؛ چراکه اثبات عدم صحت آن ها می تواند برای هرکس لذتی سودمند باشد و به مجرد اینکه عدم صحتشان به اثبات برسد، دری به سمت خطا و اشتباه بسته شده و اغلب به صورت هم زمان دری به سمت حقیقت گگردده می گردد.

در بخشی از کتاب می خوانیم: اختلالات روانی چنان مانند طاعون به جان نوع بشر افتاده است که همه ما هرچه سریع تر خواستار رسیدن به پاسخ و راهکار هستیم. درحال حاضر روان پزشکیِ تکاملی فواید عملی چندی به دست می دهد، اما بازده نهایی زمانی خواهد بود که محققان، متخصصان بالینی و بیماران، پاسخ هایی مناسب برای سؤالاتی بیابند که این زاویه دیدِ تازه پیش روی آنها قرار داده است. در همین حال، روان پزشکی تکاملی دربردارنده بینش هایی فلسفی نیز هست. این سؤال به فکر بیشتر ما خطور نموده است که چرا زندگی بشر آکنده از رنج و آلام است.

بخشی از پاسخ این سؤال این است که احساساتی مانند اضطراب، بی حوصلگی و رنج در روندِ انتخاب طبیعی شکل گرفته اند، چون سودمند هستند. بخش دیگر پاسخ در این واقعیت نهفته است که ژن های ما از این آلام سود می برند. گاهی احساسات آزاردهنده، طبیعی اما غیرضروری هستند، چون نداشتن این احساسات می تواند برایمان به شدت گران تمام گردد. بعلاوه دلایل تکاملی خوبی وجود دارد که شرح می دهد چرا ما تمایلاتی داریم که قادر به برآورده کردنشان نیستیم، یا تکانه هایی که قادر به کنترل کردنشان نیستیم و همین طور اینکه چرا روابطی داریم که سرشار از مسائل مختلف هستند.

اما از همه اینها مهم تر و اساسی تر این است که تکامل می تواند ریشه های ظرفیت خارق العاده ما برای عشق و محبت و نیکی را شرح دهد و همین طور به این پرسش پاسخ دهد که چرا بهای این احساسات ارزشمند رنج، احساس گناه و اهمیت دادن به این نکته است که دیگران درباره ما چگونه فکر می نمایند.

کتاب دلایل خوب برای احساس های بد نوشته راندولف ام. نسه به ترجمه بنفشه شریفی خو در 376 صفحه به بهای 415 هزار تومان از سوی انتشارات پندار تابان روانه بازار نشر شده است.