ISO در دوربین عکاسی چیست؟ (راهنمای کامل برای مبتدیان) - وبلاگ وردپرسکارا

به گزارش وبلاگ وردپرسکارا، ISO یکی از 3 ستون اصلی در عکاسی است. دو اصل و ستون مهم دیگر سرعت شاتر و اندازه دیافراگم هستند. ایزو تأثیر خیلی زیادی در تصاویر شما خواهد داشت. ولی اندازه و حساسیت ISO دوربین شما چه تأثیری در عکس نهایی دارد؟ در این مقاله به آنالیز این مفهوم، معرفی آن و نحوه تأثیرگذاری آن در عکس ها خواهیم پرداخت. افرادی که در زمینه عکاسی مبتدی هستند در انتهای مقاله به خوبی با این مفهوم آشنا شده و در خصوص استفاده صحیح و مناسب از آن برای ثبت برترین تصاویر آماده می شوند.

ISO چیست؟

در ابتدا باید به معرفی ایزو بپردازیم. به زبان بسیار ساده، ISO یکی از تنظیمات دوربین است که باعث روشن و یا تاریک شدن عکس های شما می گردد. با افزایش مقدار ایزو، تصاویر شما روشن تر می شوند. به همین خاطر، ایزو می تواند به شما یاری کند تا در محیط های کم نور و نسبتاً تاریک نیز عکاسی کنید و یا اینکه دست شما در انتخاب و تنظیم مقدار دیافگرام و سرعت شاتر بازتر باشد.

با این حال، افزایش ایزو خالی از ایراد نیست و عواقبی را به همراه دارد. عکس هایی که با مقدار ISO خیلی بالا گرفته شوند کیفیت چندان بالایی ندارند و به اصطلاح Noise زیادی داشته و ممکن است بلااستفاده باشند. بنابراین، روشن کردن یک عکس با استفاده از ISO می تواند اثرات جانبی هم به همراه داشته باشد و تنها زمانی باید از این ابزار برای روشن کردن تصاویر استفاده کنیم که این کار با استفاده از تغییر مقدار دیافراگم و یا سرعت شاتر امکان پذیر نیست. به عنوان مثال، اگر بالاتر بردن سرعت (که باعث افزایش روشنایی تصویر می گردد) ممکن نباشد و باعث مات شدن تصویر می گردد، چاره ای از بالاتر بردن ISO ندارید.

معنای ISO چیست؟

ISO در واقع مخفف کلمه International Organization for Standardization به معنای سازمان بین المللی استانداردسازی است. هرچند، ISO به کار رفته در دوربین ها مستقیماً به سازمانی اشاره نمی نماید که استانداردهای مختلف برای محصولات و تکنولوژی های مختلف معین می نماید. در واقع دو استاندارد به نام های ASA و DIN در عکاسی و فیلم برداری وجود داشتند که در سال 1974 با یکدیگر ترکیب شده و به عنوان ISO شناخته شدند. ISO در ابتدا تنها به حساسیت فیلم ها اشاره می کرد، ولی بعدها سازندگان دوربین های دیجیتال عکاسی نیز از این اصطلاح استفاده کردند. چراکه تقریباً با همان هدف، یعنی نگاه داشتن سطح روشنایی در عکس ها عمل می نماید.

مقادیر متداول ISO

هر دوربینی طیف خاصی از مقادیر ISO را پشتیبانی می نماید که گاهی به آن ها سرعت ISO هم گفته می گردد. بنابراین، شما تنها از مقادیر پشتیبانی شده به وسیله دوربین عکاسی خود می توانید بهره ببرید. متداول ترین مجموعه شامل موارد زیر می گردد:

ISO 100 (ایزو پایین)

ISO 200

ISO 400

ISO 800

ISO 1600

ISO 3200

ISO 6400 (ایزو بالا)

انتخاب این ارقام و رابطه بین آ ن ها بسیار ساده است. وقتی عدد ایزو 2 برابر می گردد، شما در واقع روشنایی تصویر را 2 برابر می کنید؛ بنابراین، تصویری با ISO 400 دو برابر روشن تر از تصویری با ISO 200 است.

ایزو (ISO) پایه چیست؟

پایین ترین مقدار ISO دوربین های عکاسی به عنوان ایزو پایه شناخته می گردد. این مقدار اهمیت بسیار بالایی دارد، چراکه این مقدار توانایی گرفتن عکس ها با بالاترین کیفیت در دوربین شما را تعیین می نماید. در واقع، کم ترین مقدار ISO به معنای کمترین مقدار Noise و ایرادات نور و رنگ در تصویر خواهد بود. بنابراین، هرچه این مقدار کمتر باشد، تصویر شما کیفیت بالاتری دارد. به همین خاطر است که ISO پایه بسیار با اهمیت است. ایزو پایه در بیشتر دوربین های DSLR قدیمی برابر با 200 بود، ولی برخی دوربین های مدرن تر امروزی از ISO 100 هم پشتیبانی می نمایند. در هرحال، یادتان باشد که تا جای ممکن از همین مقدار ایزو پایه بهره ببرید تا تصاویر شما بیشترین کیفیت را داشته باشند. هرچند، انجام این کار همواره امکان پذیر نیست. به خصوص زمانی که نور محیط کافی نباشد، ناچار به بالابردن مقدار ISO دوربین خواهید بود.

نکته:

برخی دوربین ها مقادیر HI و LO اضافه در محدوده مقادیر ISO طبیعی خود دارند. یادتان باشد از این امکانات استفاده نکنید. چراکه این مقادیر واقعی نیستند و تنها شبیه سازی نموده و باعث افت کیفیت تصاویر شما می شوند.

مشاهده Noise در مقادیر کم و زیاد ISO

همان طور که پیش تر بیان شد، با بیشتر شدن مقدار ISO، از کیفیت عکس شما کاسته شده و به Noise موجود در تصویر نیز افزوده می گردد. تصاویر زیر در شرایط مشابه و با ISOهای مختلف گرفته شده است. با کمی دقت، به وضوح متوجه تفاوت در کیفیت آن ها خواهید شد. به حجم Noiseه و لکه های ایجاد شده در عکس دقت کنید.

تفاوت کاملاً واضح و تعیین است: عکسی که با ISO 3200 گرفته شده بود Noise خیلی بیشتری نسبت به ISO 200 دارد. در عکس سمت چپ سعی شده تا نوردهی لازم را به وسیله افزایش سرعت شاتر تهیه کنیم. به این خاطر است که تا جای ممکن باید از افزایش مقدار ISO اجتناب کنید.

چطور مقدار ISO را تغییر دهیم؟

نحوه تغییر مقدار ISO بستگی به دوربین عکاسی دیجیتال شما دارد. ولی به صورت کلی، چند روش معمول برای انجام این کار وجود دارد:

• برای آغاز، یکی از حالت های دوربین که به شما اجازه تنظیم دستی ISO می دهد را انتخاب کنید. بنابراین باید یکی از حالت های Manual، Shutter Priority، Aperture Priority و یا Program را انتخاب کنید. توصیه ما این است که یا از حالت Manual و یا اولویت دیافراگم (Aperture Priority) بهره ببرید. برای اطلاعات بیشتر می توانید مقاله را مطالعه کنید.
• در دوربین های DSLR سطح مبتدی و یا دوربین های بدون آینه، احتمالاً باید منوی دوربین (شاید هم بخش منو سریع) را باز نموده و در آنجا ISO را پیدا کنید. سپس مقدار موردنظر خود را وارد نموده و یا اینکه تنظیم آن را در حالت اتوماتیک قرار دهید.
• در دوربین های حرفه ای تر، احتمالاً یک دکمه خاص برای تنظیم ISO اختصاص پیدا نموده است. با فشردن و یا چرخاندن این دکمه شما می توانید اندازه ISO دوربین عکاسی خود را تنظیم کنید. اگر دکمه ای تحت عنوان ISO در دوربین نمی بینید، این احتمال وجود دارد که دوربین به شما اجازه دهد یک دکمه را خودتان به این کار اختصاص داده و تنظیم کنید.
• برخی دوربین های پیشرفته تر هم ممکن است یک دکمه اختصاصی برای ISO داشته باشند که با چرخاندن آن بتوانید مقادیر مختلف را انتخاب و تنظیم کنید.

با این حال، اگر از مکانیسم و روش تنظیم ISO در دوربین خود مطمئن نیستید، برترین کار رجوع به دفترچه راهنما است. درهرحال، توصیه می کنیم روش تنظیم ISO را به خوبی یاد گرفته و به آن مسلط باشید. گاهی اوقات احتیاج پیدا می کنید تا این مقدار را سریع و به دفعات تغییر دهید. به خصوص در مواقعی که قصد دارید در محیطی کم نور بدون استفاده از فلش عکاسی کنید. بنابراین آشنایی بیشتر با تنظیم آن می تواند یاری زیادی به شم کن.

از کدام درجه ISO دوربین عکاسی استفاده کنیم؟

خیلی از عکاس ها مفاهیم پایه ISO را به خوبی درک نموده و می نمایند، ولی در زمان انتخاب و عکاسی، همچنان نمی دانند که کدام مقدار را باید برای ISO دوربین های خود انتخاب نمایند. در عمل، علتی خاصی برای ارائه طیف وسیعی از مقادیر ISO در دوربین های عکاسی وجود دارد. هرکدام از این مقادیر برای شرایط محیطی خاصی کاربرد بهتری درند. در ادامه قصد دارید برخی از متداول ترین سناریوها برای تنظیم ISO را مطرح نموده و شرح دهیم.

چه زمانی از ایزو (ISO) پایین استفاده کنیم؟

همان طور که پیش تر بیان شد، همواره باید سعی کنید تا از کم ترین مقدار ISO دوربین خود (ایزو پایه) بهره ببرید. این مقدار احتمالی ISO 100 و یا ISO 200 است. اگر نور محیط زیاد و کافی است، هیچ مسئله ای برای انجام این کار نخواهید داشت و با کم ترین مقدار ایزو، می توانید برترین کیفیت عکس را ثبت کنید که کمترین Noise را هم داشته باشد.

حتی محیط های تاریک و کم نور هم شاید بتوانید از ایزو پایین بهره ببرید. برای مثال، اگر دوربین شما روی یک سه پایه واقع شده است و یا اینکه آن را روی یک میز گذاشته باشید، می توانید همچنان از ایزو پایین استفاده نموده ولی در عوض سرعت شاتر را کاهش داده و از شاتر طولانی بهره ببرید. این کار باعث می گردد دوربین نور بیشتری جمع نموده و عکس شما روشن تر گردد. از آنجایی که دوربین روی سه پایه واقع شده است، تهدید اصلی عکس های با سرعت شاتر طولانی (لرزش و محو شدن تصویر) هم متوجه شما نخواهد بود. ولی یادتان باشد، زمانی از شاتر طولانی استفاده می کنید، هر چیزی که در تصویر حرکت کند ممکن است شبیه به یک شَبَه به نظر برسد!

البته در عکس بالا کمی چاشنی شوخی هم به عکس اضافه نموده ایم. در این عکس قصد داشتیم تا نوردهی طولانی را آزمایش کنیم. بنابراین ایزو را روی کمترین اندازه قرار دادیم تا جزئیات دست نخورده باقی بمانند. در عوض، سرعت شاتر را طولانی تر نموده و مقدار 5 ثانیه را برای آن انتخاب کردیم. سوژه عکس در این 5 ثانیه ثابت بود، ولی یکی از دوستان ما برای مدت کوتاهی از این 5 ثانیه در کادر حاضر شد و نقش شبه را ایفا کرد! از آنجایی که او در تمام 5 ثانیه در کادر نبود، تصویر او محو شده است.

چه زمانی از ایزو (ISO) بالا استفاده کنیم؟

اگرچه استفاده از ایزو پایین ایدئال است، ولی موارد زیادی هم وجود دارد که در آن باید از ایزو (ISO) بالا بهره ببرید تا در همان وهله اول بتوانید عکس های خوبی را ثبت کنید. این کار علت ساده ای دارد، آن هم اینکه برای استفاده از ایزو پایین، باید در عوض سرعت شاتر را طولانی تر کنیم تا نوردهی عکس مناسب باشد. استفاده از سرعت شاتر طولانی برای عکاسی از اجسام متحرک امکان پذیر نیست و با پدیده Motion Blur روبرو می شویم. یعنی سوژه های متحرک به صورت محو در عکس می افتند (مانند عکس قبلی). دو حالت ایجاد می گردد: یا عکسی شفاف و بدون Noise ولی با محوشدگی سوژه در ایزو پایین می گیریم. یا سوژه عکس ما واضح است، ولی عکس Noise بیشتری دارد. بنابراین، باید تعادل مناسبی بین ISO و سرعت شاتر انتخاب کنیم تا نوردهی عکس مناسب باشد و در عین حال دچار Motion Blur هم نشویم. در این شرایط ناچار هستیم تا مقدار ایزو را افزایش دهیم.

این عکس را با سرعت 2000/1م ثانیه و با ایزو 800 گرفته ایم. در اینجا احتیاج داشتیم تا با کسر 2000/1م ثانیه عکس بگیریم تا حرکت پرنده در آسمان را کاملاً و بدون لرزش ثبت کنیم. در این شرایط اگر می خواستیم از ایزو 100 استفاده کنیم چه اتفاقی می افتاد؟ در این حالت باید از سرعت شاتر 250/1م (یک دوست و پنجاهم) ثانیه استفاده می کردیم تا تصویری روشن داشته باشیم. در این حالت، لرزش و محوشدگی بسیار زیادی در عکس ایجاد می شد، چراکه پرنده های با سرعت زیادی حرکت می کردند و راستا حرکت آن ها در کل عکس محو می شد. به عبارت دیگر، عکس ما نابود می شد!

در مجموع اینکه، باید ایزو عکس را افزایش می دادیم تا نور کافی برای ثبت عکسی واضح و زیبا با سرعت شاتر سریع داشته باشیم. در شرایط مشابه، اگر قصد داشته باشیم در داخل فضای خانه و بدون فلش عکاسی کنیم، باز هم بهتر است مقدار ایزو را افزایش دهید تا عکس نور کافی داشته باشد و در عین حال از لرزش های اضافی ناشی از کاهش سرعت شاتر هم جلوگیری گردد. به همین منوال، عکاسی از سوژه های خیلی سریع هم بدون بالا بردن سرعت شاتر چندان ممکن نیست. چراکه با افزایش سرعت شاتر (برای عکاسی از سوژه های سریع)، نور کافی وارد لنز نمی گردد و باید این مشکل را با افزایش ایزو حل کنیم.

در بیشتر دوربین های عکاسی حالت Auto ISO هم وجود دارد که مقدار ایزو را به صورت اتوماتیک و در تناسب با سایر متغیرها (سرعت شاتر و مقدار دیافراگم) تنظیم می نماید. این حالت معمولاً در محیط های کم نور به خوبی کار می نماید. مجذوب کننده ترین بخش این ویژگی دوربین ها این است که به شما اجازه می دهد حداکثر ایزو مورد نظر خود را وارد کنید. بنابراین، اگر می خواهیم اندازه Noise تصویر را محدود کنید، بهتر است سقف معقولی برای ایزو قرار دهید. به نظر ما ISO 800 الی ISO 1600 می تواند انتخابی مناسب باشد. نقطه ضعف این حالت زمانی است که در محیط کم نور عکاسی کنید و اگر این مقدار ایزو برای روشنایی تصویر کافی نباشد، دوربین سرعت شاتر را کاهش می دهد و در نتیجه ممکن است لرزش و محوشدگی در عکس شما بیشتر گردد. بنابراین، شاید بهتر باشد در انتخاب سقف ایزو خیلی سخت گیرانه عمل نکنید. مقدار ISO 3200 هم و حتی بالاتر هم در برخی شرایط برای عکاسی لازم خواهند بود.

به حداقل رساندن نویز و حداکثر کردن کیفیت عکس

برخی عکاس ها تصور می نمایند تنها راه گرفتن عکس های بسیار با کیفیت این است که همواره از ایزو پایه استفاده نمایند. ولی این تصور اشتباه است. همان طور که در مثال بالا تعیین شد، گاهی اوقات شما چاره جز بالاتر بردن مقدار ISO دوربین خود ندارید.

شما تنها زمانی باید از ایزو پایه بهره ببرید که نور کافی در محیط وجود داشته باشد. هرگز کوشش نکنید که در محیط های تاریک هم به هر نحوی که شده با ایزو 100 یا 200 عکاسی کنید. از سوی دیگر، اگر با سرعت شاتر سریع استفاده می کنید تا حرکت سوژه های سریع را ثبت کنید، باز هم ناچار هستید ایزو را افزایش دهید تا نوردهی عکس مناسب باشد. به صورت یک قانون کلی، در نظر داشته باشید که برای تنظیم نوردهی عکس، یا باید از ISO بهره ببرید و یا اینکه سرعت شاتر را تغییر دهید. تنظیم این دو متغیر در ارتباط با یکدیگر است و خیلی از اوقات باید یکی را تا حدی قربانی مورد دیگر کنید. در راستای بحث قبل، در نظر داشته باشید که در برخی از سبک های خاص عکاسی ورزشی هم ممکن است احتیاج باشد از ایزو بالاتر بهره ببرید.

برای بالاتر بردن کیفیت عکس ها و حداکثر کردن آن، چهار مرحله زیر را در نظر داشته باشید:

• تنظیمات مقدار دیافراگم را به نوعی انتخاب کنید که بتوانید عمق مناسبی به عکس بدهید.
• ایزو دوربین را روی مقدار ایزو پایه (معمولاً 100 یا 200) قرار دهید و سرعت شاتر را نیز به نحوی تنظیم کنید که نوردهی عکس مناسب باشد. انتخاب حالت اتوماتیک برای سرعت شاتر هم می تواند انتخاب مناسبی باشد.
• اگر سوژه عکس شما محو شده و عکس لرزیده است، مقدار ایزو را به تدریج افزایش دهید، تا جایی که عکس دیگر محو شده و لرزیده نباشد.
• اگر احساس می کنید که مقدار ISO خیلی بالا رفته است، شما می توانید سراغ دیافراگم رفته و مقدار بزرگ تری را برای آن انتخاب کنید. همان طور که می دانید، با بزرگ تر شدن دریچه دیافراگم، نور بیشتری وارد لنز شده و نوردهی عکس شما بهتر می گردد. از این روش هم می توانید برای مدیریت بهتر مقدار ISO بهره ببرید و از خیلی بالارفتن آن اجتناب کنید. ولی در نظر داشته باشید، این کار ممکن است به قیمت از بین رفتن بخشی از عمق تصویر شما تمام گردد.

همان طور که گفته شد، سرعت شاتر، مقدار دیافراگم و ISO سه ضلع اصلی مثلت عکاسی هستند. به عنوان یک عکاس، شما باید سعی کنید تعادل مناسبی بین این 3 عنصر ایجاد کنید. در شرایط کاملاً ایدئال، تمام موارد را می توانید در کنار یکدیگر به خوبی حفظ کنید. ولی هر اندازه که شرایط خاص تر گردد، ممکن است احتیاج داشته باشید که تنظیمات را مورد بازنگری قرار داده و تعادل را به نحو دلخواه خودتان برقرار کنید.

اگر موارد بالا را رعایت کنید، به راحتی می توانید کیفیت عکس های خود را به حداکثر برسانید و تعادل مناسبی بین Noise، Motion Blur و عمق تصویر به دست بیاورید.

پاسخ به سؤالات متداول در خصوص ISO دوربین عکاسی

رمز و رازها و سؤالات متداول زیادی پیرامون مبحث ISO وجود دارد. در این بخش قصد داریم برخی از متداول ترین این سؤالات را به شما پاسخ دهیم.

آیا ISO همان حساسیت سنسور است؟

این مورد یکی از متداول ترین سؤالات و تصورات در خصوص ایزو است. در خیلی از مقالات منتشر شده در اینترنت به این موضوع روبه رو خواهید شد که ایزو همان حساسیت سنسور است. اگرچه این موضوع می تواند به شما یاری کنید که تصور کنید ایزو شبیه سنسور دوربین کار می نماید، ولی این ادعا صحیح نیست و عملکرد ISO فرق دارد. سنسورهای دیجیتال تنها یک حساسیت دارند و آن هم ارتباطی با ISO ندارد. بهتر است بگوییم ISO نوعی نقشه است که به دوربین عکاسی دیجیتال شما می گوید که عکس شما چقدر روشن باید باشد.

آیا ISO بخشی از نوردهی عکس است؟

خیر. ایزو بخشی از نوردهی (Exposure) نیست. سرعت شاتر و مقدار دیافراگم به صورت فیزیکی به دوربین شما یاری می نمایند تا نور بیشتری جذب نمایند. ولی عملکرد ISO فرق دارد و به صورت فیزیکی کاری انجام نمی دهد. در عوض، ISO را می توان نوعی برنامه دانست که عکس ثبت شده را روشن تر می نماید. به همین علت، عکاس ها ایزو را بخشی از نوردهی دوربین و عکس نمی دانند.

آیا افزایش ISO تصویر همان روشن کردن عکس ها با کامپیوتر است؟

این سؤال خیلی جالب است، ولی این مورد هم یکی دیگر از برداشت های اشتباه در خصوص ایزو دوربین های عکاسی است. روشن کردن تصاویر در کامپیوتر از خیلی از جهات شبیه به بالا بردن ایزو است، چراکه اندازه Noise تصویر را نیز افزایش می دهد. ولی تفاوت اصلی این دو روش در این است که افزایش ایزو در دوربین عکاسی همواره می تواند منجر به عکس ها با کیفیت تری از بالا بردن روشنایی عکس با استفاده از کامپیوتر گردد. به عبارت دیگر، به جای اینکه سعی کنید یک تصویر ثبت شده با ISO 800 را با برنامه های ویرایش عکس مثل لایت روم و یا فتوشاپ روشن کنید، بهتر است در صورت لزوم بهتر است از ISO 800 بهره ببرید.

تأثیر ISO روی عکس چیست؟

ایزو روشنایی عکس شما را افزایش و یا کاهش می دهد. ولی روی اندازه Noise تصاویر و رنج دینامیک آن ها نیز تأثیر می گذارد. در کمترین مقدار ایزو (یا همان ایزو پایه)، عکس شما کمترین اندازه Noise و بیشترین دامنه دینامیک را دارد. بنابراین بیشترین انعطاف را در زمان ویرایش عکس خواهید داشت. با افزایش اندازه ISO، سطوح Noise تصویر افزایش پیدا نموده و دامنه دینامیک عکس نیز طبعاً کاهش پیدا می نماید.

برترین ISO برای عکاسی در محیط های کم نور کدام است؟

وقتی قصد عکاسی در محیط کم نور داشته باشید، سرعت شاتر به صورت اتوماتیک کاهش پیدا می نماید و در نتیجه عکس شما احتمالاً دچار لرزش و یا محوشدگی باشد. برای اجتناب از بروز ای مشکل، باید مقدار ایزو را افزایش دهید تا نوردهی عکس به تعادل برسد. اندازه ایزو را باید بسته به مقدار دیافراگم و شرایط نوری محیط انتخاب نموده و افزایش دهید.

برترین ISO دوربین برای عکاسی از طبیعت کدام است؟

زمانی که قصد عکاسی از منظره ها طبیعی را داشته باشید، باید از 3 پایه استفاده نموده و ایزو دوربین عکاسی خود را روی مقدار ISO پایه (که معمولاً ISO 100 است) تنظیم کنید.

منبع: photographylife.com